Çocuğa Ödev Yaptırmak

Rutin, İlişki ve Kendini Görme Yolculuğu

Ödev, yalnızca öğretmenin verdiği bir görev değildir.

Doğru yaklaşımla

Çocuğun gelişiminde üç önemli kapıyı aralar:

1. Sorumluluk bilinci – Çocuk, kendi üzerine düşen görevi yerine getirmeyi öğrenir.

2. Zaman yönetimi – Plan yapma ve zamanı verimli kullanma alışkanlığı gelişir.

3. Bilgiyi pekiştirme – Sınıfta öğrenilen konular tekrar edilir, hafıza güçlenir.

Ama bu faydaların gerçekleşebilmesi için ödev, çocuğun gözünde bir “zorunluluk” değil; öğrenmenin doğal bir parçası olmalıdır.

Çocuğa Ödev Yaptırmak

İşte burada devreye rutinler girer.

---

1. Rutinler Neden Önemlidir?

Rutin, çocuğun zihninde güvenli bir yol haritasıdır.

Ne zaman başlayacağını, nerede yapılacağını ve kimin eşlik edeceğini bilmek; belirsizlikten doğan kaygıyı azaltır.

Tıpkı yetişkinlerin sabah kahvesini hep aynı saatte içmesinin verdiği huzur gibi, çocuk da ödev zamanının belli olmasından güven duyar.

Bu düzen, sadece ödevin yapılmasını değil; öğrenmeye karşı olumlu bir duygu oluşmasını sağlar.

---

2. Rutinlerin Üç Ayağı

a) Zaman

Ödev her gün mümkünse aynı saatte başlamalı.

Çocuğun biyolojik ritmi, belli bir saatten sonra “ödev zamanı geldi” mesajını alır.

Ödev öncesinde kısa bir dinlenme ve atıştırma molası, çocuğun zihinsel hazırlığını kolaylaştırır.

b) Mekân

Ödev yapılan yer, mümkün olduğunca sabit olmalı.

Bu mekân sessiz, dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak ve çocuğun sevdiği birkaç küçük detaya sahip olmalı (örneğin sevdiği bir kalem kutusu, kendi seçtiği masa lambası).

Mekânın sabitliği, çocuğun zihninde “burada odaklanırım” algısını güçlendirir.

c) Ebeveyn Eşliği

Bazı çocuklar, ödev sırasında ebeveynin yanında olmasına ihtiyaç duyar; özellikle ilkokulun ilk yıllarında bu güven vericidir.

Ama bu “ödevi birlikte yapmak” anlamına gelmez. Ebeveyn orada, destekleyici bir varlık olarak bulunur; ancak sorumluluk çocuğun omuzlarındadır.

Zamanla, çocuk kendi başına çalışmaya geçebilecek özgüveni kazanır.

3. Ödül ve Cezanın Görünmeyen Bedeli

“Ödevini yaparsan tablet oynayabilirsin.”

“Yapmazsan parka gitmezsin.”

Kısa vadede işe yarıyor gibi görünse de, bu yaklaşım çocuğun öğrenme isteğini dışsal motivasyona bağlar.

Çocuk, öğrenmeyi kendi merakıyla değil; ödül kazanmak veya cezadan kaçmak için yapmaya başlar.

Bu da uzun vadede sorumluluk bilincinin zayıflamasına neden olabilir.

4. Ebeveynin Kendine Bakışı

Bazen tüm sistem kurulur: saat bellidir, masa hazırdır, ekranlar kapalıdır…

Ama çocuk yine de ödevin başına oturmak istemez.

İşte bu noktada kendimize şu soruları sormalıyız:

Ödev sırasında ses tonum nasıl?

Çocuğumla ödev zamanı gergin bir ilişki mi yaşıyorum?

Ödevi onun öğrenmesi için mi istiyorum, yoksa kendi kaygımı bastırmak için mi?

Çocuk, ebeveynin ruh halini bir aynadan daha net yansıtır. Sorunun bir kısmı, ödevin kendisinden değil; ödevle kurduğumuz ilişkiden kaynaklanıyor olabilir.

5. Çatışma Bitmiyorsa…

Tüm rutinlere rağmen, ödev her gün tartışma ve gerilime dönüşüyorsa; bu yalnızca “çocuğun inadı” değildir.

Bazen bu durum, çocuğun öğrenme sürecinde ya da aile içi iletişimde daha derin bir düğümün işareti olabilir.

Böyle zamanlarda bir uzmandan destek almak, zayıflık değil; bilinçli ebeveynliğin göstergesidir.

Ödev Rutin Kontrol Listesi

Bu listeyi haftada bir gözden geçirerek süreci izleyebilirsiniz:

[ ] Ödev saati her gün aynı mı?

[ ] Ödev mekânı sessiz, düzenli ve dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırılmış mı?

[ ] Ebeveyn, ödev sırasında destekleyici ama müdahalesiz bir şekilde yanında mı?

[ ] Ödev öncesinde kısa bir dinlenme ve atıştırma molası veriliyor mu?

[ ] Ödev, ödül-ceza sistemi olmadan, doğal motivasyonla yapılıyor mu?

[ ] Ödev sırasında ebeveynin ses tonu ve tutumu sakin mi?

[ ] Çocuğun bağımsız çalışması için fırsat tanınıyor mu?

Sınıf Öğretmeni

Songül IŞIK